فلسفه رجعت از منظر آیت‌الله شاه‌آبادی

نویسنده

چکیده مقاله:

رجعت‌باوری، جزء مختصات تفکر شیعی است و به دلیل اهمیت آن، پژوهش‌های فراوانی از سه منظر نقلی، کلامی و فلسفی به تبیین آن پرداخته‌اند؛ لکن هنوز برخی وجوه آن نیازمند تبیین است. متکلمان با مبنا قرار دادن حکمت و مصلحت الهی، از غرض و فلسفه رجعت پرسیده‌اند؛ ولی آقای شاه‌آبادی با براساس مبنای علیّت و انسان‌شناسی خاص خویش، دو سؤال کلیدی پرسیده است: اول اینکه علت رجعت چیست؛ که به نظر ایشان، رجعت یا علت قابلی دارد یا علت فاعلی؛ دوم اینکه کیفیت رجعت چگونه است؛ که ایشان رجعت را با بدن برزخی می‌دانند، نه بدن مادی و این محور تفاوت نظر ایشان با علمای سلف است. شاه‌آبادی با توجه به مبحث علت و معلول صدرایی، علت رجعت را یا ناشی از استعداد می‌داند، یا استدعا یا استحضار که در هر حال، دو علت فاعلی و قابلی لازم دارد. مقایسه دیدگاه استاد شاه‌آبادی و فلاسفه دیگر، نظیر رفیعی قزوینی نشان می‌دهد که بحث ایشان از جهت استفاده از مبانی حکمت متعالیه و استیفای اقسام علل رجعت بر بحث‌های مرحوم رفیعی قزوینی ارجحیت دارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

فلسفه رجعت از منظر آیت الله شاه آبادی

رجعت باوری، جزء مختصات تفکر شیعی است و به دلیل اهمیت آن، پژوهش های فراوانی از سه منظر نقلی، کلامی و فلسفی به تبیین آن پرداخته اند؛ لکن هنوز برخی وجوه آن نیازمند تبیین است. متکلمان با مبنا قرار دادن حکمت و مصلحت الهی، از غرض و فلسفه رجعت پرسیده اند؛ ولی آقای شاه آبادی با براساس مبنای علیّت و انسان شناسی خاص خویش، دو سؤال کلیدی پرسیده است: اول اینکه علت رجعت چیست؛ که به نظر ایشان، رجعت یا علت قابل...

متن کامل

عروج و رجعت عیسی از منظر اسطوره و عرفان

عیسی‌بن‌مریم، زندگی شگرفی دارد که نقش عرفانی و اسطوره­ای مسیح در عروج و رجعت برای وصل به اصل خویش، از کهن الگوهای گردونۀ مقدس(ماندالا) است. در این جستار، عروج و رجعت، با هدف الگو پذیری انسان از زندگی زاهدانه مسیح به روش توصیفی- تحلیلی، تبیین، شده است. همچنین با نگاهی اساطیری(اسطوره دایره، اسطوره انسان کامل، اسطوره نوزایی، اسطوره آب و...) و با بینشی عرفانی، رجعت گذر از تاریکی جسم دانسته شده که د...

متن کامل

استحاله تناسخ در فلسفه اسلامی و اعتقاد به رجعت

در این مقاله ابتدا رجعت با ادلة نقلی اثبات شده و سپس در بحث تناسخ، مهم‌ترین ادلة استحالة آن با تحلیل نقادانه بررسی شده است. این ادله با دقت در مقدمات و لوازم آن‌ها، به وسیله اشکال‌هایی ابتکاری مورد نقد قرار گرفته و این نتایج به دست آمده است که اولا": هیچ یک از این ادله با نظریة رجعت تنافی ندارد؛ ثانیاً: از پنج دلیل استحالة تمام اقسام تناسخ. دلیل اول (بر اساس نظریة حرکت جوهری یا اتحاد عاقل و معقو...

متن کامل

فلسفه شر از منظر امام علی (ع)

مسئله شر و راز افرینش آن از گذشته دور، ذهن بشر را به خود مشغول کرده است. این مسئله در تمام ادیان و مکاتب فلسفی به طریقی مطرح شده است و هر یک بر اساس جهان بینی خاص خود درصدد پاسخ بر امده اند. این مسئله، پس از ورود به عالم اسلام به شکل جدی تری به آن پرداخته شده است و فلاسفه اسلامی در سایه معارف قرانی و آموزه های اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، بهترین تفسیر را برای معضل دیرینه بشر ارائه داده اند. پژوهش ...

متن کامل

تجسم اعمال از منظر دین و فلسفه

تجسم اعمال تبیینی است از چگونگی تأثیر اعمال بشر در سرنوشت نهایی او و تحلیلی است از نحوه ارتباط میان اعمال دنیوی با جزای اخروی.در این مقاله که به بررسی تجسم اعمال با روی‌کرد فلسفی آن می‌پردازد، پس از بیان خاستگاه، تعریف، پیشینه، اهمیت و ثمره این بحث، به ذکر دو دیدگاه در این زمینه پرداخته شده و پس از تبیین فلسفی موضوع، شبهه عقلی وارد در مسئله مطرح و به آن پاسخ داده شده و در پایان به خلاصه و نتایج...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 41

صفحات  81- 98

تاریخ انتشار 2015-07

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023